Mythimna loreyi Dup

سیاهپوش و همکاران (۱۳۷۲) علاوه بر Mythmna loreyi Dup دو گونه دیگر تحت نامهای M. unpuncta Hai و .zeae (Dup . از مزارع ذرت استان خوزستان گزارش و نسبت تراکم آنها را به ترتیب ۱۰۰:۱ و ۳۰۰:۱ تعیین کرده اند. در اینجا اعداد بزرگتر مربوط به M می باشد. لاروهای این آفت از برگ ها و گل های نر و ماده ذرت تغذیه می کنند. در سالهایی که شرایط برای فعالیت این حشره مناسب باشد و دشمنان طبیعی نیز به هر دلیلی فعال نباشند، تراکم آفت زیاد شده و در مدت کمی مزرعه ذرت را نابود می کنند. این آفت در مزارع ذرت استان های فارس، هرمزگان ،ایلام ،گلستان، مازندران، مرکزی و خوزستان تراکم بیشتری نسبت به دیگر استانها دارد. فعالیت و تغذیه آن همزمان با فعالیت کرم ساقه خوار اروپایی و کرم بلال است که در صورت مبارزه شیمیایی علیه آنها، این آفت نیز کنترل می شود. این گونه علاوه بر ذرت، محصولات زراعی دیگر از جمله برنج، گندم و بعضی از علف های هرز نظیر مرغ را نیز مورد حمله قرار می دهد.

شکل شناسی

حشره کامل

M.loreyi حشره کامل پروانه ای به طول ۱۵-۱۷ میلیمتر و عرض بدن با بال های باز ۳۳- ۳۸ میلیمتر است. بالهای جلویی به رنگ قهوه ای خاکی یا قهوه ای زیتونی با یک لکه کوچک سفید در محل انشعاب دوم رگبال شعاعی، بال های عقبی به رنگ سفید کدر با حاشیه قهوه ای روشن و دارای رگبال های تیره است. شاخک ها تیره رنگ و از نوع نخ وش می باشند.

M. .unipuncta بالهای جلویی به رنگ زرد خاکی تا ،زرد کاهی، قرمز آجری با دو لکه لوبیایی شکل به رنگ مسی و یک نقطه سفید رنگ بین این دو لکه بوده و بالهای عقبی روشنتر از بالهای جلویی با حاشیه تیره می باشند.

تخم

تخم ها کروی شکل، به رنگ زرد روشن و به قطر ۰/۵-۰/۷ میلیمتر هستند که به صورت ردیفی روی برگ یا درون غلاف برگ ذرت و دیگر میزبانها گذاشته شده و حشرات ماده معمولاً روی آنها را با ترشحات سفید رنگی می پوشانند.

لارو

لارو کامل به طول ۳۲-۳۴ میلیمتر، با رنگ زرد، صورتی یا سبز مایل به قهوه ای است که در طرفین بدن دارای خطوط خاکستری و صورتی می باشد. این آفت، دارای ۶ سن لاروی است که بیشترین تغذیه در سنین ۵ و ۶ انجام می گیرد. هر لارو در طول زندگی خود حدود ۴ گرم سبزینه را مورد تغذیه قرار می دهد. ( سیاهپوش و اسماعیلی ،۱۳۷۲ ). لاروهای سنین ۵ و ۶ در صورت کمبود غذا به صورت گروهی به مزرعه دیگر مهاجرت می نمایند و به همین دلیل به این آفت Army worm میگویند.

شفيره

شفیره به رنگ قهوه ای تیره یا خرمایی و به طول ۱۷-۲۰ میلیمتر است. در انتهای بدن آن ۴ خار عصا مانند وجود دارد که دو خار وسطی بلندتر می باشند. شفیره ها درون حجره ای گلی در عمق ۲-۶ سانتی متری خاک تشکیل می شوند.

نحوه خسارت

لاروهای جوان از لبه برگ های ذرت تغذیه می کنند؛ ولی در سنین بالاتر تمامی پهنک برگ را مورد تغذیه قرار میدهند.

زیست شناسی

این آفت زمستان را به صورت لارو و ندرتاً شفیره در داخل خاک می گذراند. با گرم شدن هوا در بهار لاروها به تدریج تبدیل به شفیره شده و حشرات کامل از اواخر خردادماه به بعد ظاهر می شوند. این حشره شب فعال بوده و نسبت به منبع نور گرایش مثبت دارد و روزها را در پناهگاه ها به سر می برند پروانه های ماده تخم های خود را به صورت ردیفی و در دسته های ۱۰۰-۲۰ عددی در پشت برگ ها، روی ساقه و زیر غلاف برگ ها قرار می دهند. تعداد کل تخم بین ۶۰۰-۳۰۰ عدد متغیر است و دوره جنینی بسته به دمای محیط طی ماه های بهار و تابستان ۸-۱۰ روز طول می کشد. یکی از ویژگی های لاروهای این حشره آن است که در صورت مواجه شدن با کمبود منبع غذایی به صورت دسته جمعی از مزرعه ای به مزرعه دیگر حرکت می کنند. طول دوره لاروی طی ماه های تابستان ۲۹ روز می باشد. لاروهای کامل در داخل خاک زیر کلوخه ها و داخل بقایای گیاهی تبدیل به شفیره می شوند که طول دوره شفیرگی ۱۲ روز است. این آفت در شرایط آب و هوایی استان گیلان تا ۳ نسل در سال ایجاد می کند. اما در خوزستان ۴ نسل در سال دارد که نسل اول از اسفند ماه تا اواخر اردیبهشت ماه روی گیاهان گندم، جو و علف های هرز خانواده گرامینه نسل دوم از اوایل خرداد تا اواسط مرداد روی سودان گراس برنج و علف های هرز خانواده گرامینه، نسل سوم از اواسط مرداد تا اوایل آبان روی گیاهان ذرت، سودان گراس،برنج و علف های هرز خانواده گرامینه و نسل چهارم نیز از اواخر مهر تا اواسط اسفند ماه بصورت لاروهای سنین مختلف در بقایای ذرت ،نیشکر گندم و علف های هرز خانواده گرامینه زمستان گذرانی می نماید. سیاهپوش و اسماعیلی، ۱۳۷۲).

روش های کنترل

الف – کنترل زراعی

کنترل علفهای هرز انجام عملیات صحیح زراعی و بویژه کنترل علفهای هرز داخل و اطراف مزارع، در کاهش جمعیت آفت مؤثر است.

ب – استفاده از تله نوری

شکار حشرات بالغ با استفاده از تله های نوری و به دام انداختن لاروها؛ با توجه به جابجایی لاروهای این آفت از مزرعه ای به مزرعه دیگر، می توان با حفر گودال هایی در مسیر حرکت لاروها به صورت جمعی با آنها مبارزه مؤثر نمود.

ج – دشمنان طبیعی

این آفت دارای دشمنان طبیعی فعالی از جمله زنبور پارازیت از خانواده Braconidae به نام .Habrobracon hebetor Say و مگس های خانواده Tachinidae است که پارازیتوئید مرحله لا روی میزبان هستند، لذا حمایت از این دشمنان طبیعی و ازدیاد و رها سازی آنها می تواند در تقلیل جمعیت این آفت بسیار مؤثر باشد. پرچمی (۱۳۷۳) سه گونه مگس پارازیتوئید لارو این آفت بسیار موثر باشد. پرچمی (1373) سه گونه مگس پارازیتوئید لارو این آفت شامل

Tachina (Eudoromyia) Linnaemya (Linnaemya) vulpina (Fallen, 1810)

(1859,nupta (Rondani و (1824 ,Tachina (Echinogaster) praeceps (Meigen را از آذربایجان غربی گزارش کرده است. ناصری و همکاران (۱۳۷۷) زنبور Euplectrus Swederus bicolar را به عنوان اکتو پارازیت این آفت از مزارع شهرستان ارومیه با میزان پارازیتیسم ۱۱% روی سنین بالای لاروی آن گزارش کرده اند. سیاهپوش و همکاران (۱۳۷۲) علاوه بر زنبورهای مذکور، گونه های Apanteles ruficrus (Haliday عکس ( Microplites s ، .Homolobus sp و .Mesochorus sp را نیز از مزارع ذرت خوزستان گزارش کرده اند. زنبور Hebetor به عنوان پارازیت خارجی لاروهای سنین ۴ و ۵ و 1 A rufic. پارازیت داخلی سنین ۲ و ۳ نسلهای مختلف آفت در این منطقه بوده.اند همچنین ربیعی و همکاران (۱۳۷۲) چهار گونه مگس پارازیتوئید از خانواده Tachinidae شامل Linneamya Ecorista larvarum (Linn

Heteronychia ancilla Pseudogonia (Gonia) ruffifrons (Emden), neavi (Emde

(Roodani) را از مزارع ذرت خوزستان گزارش کرده اند. علائم پارازیته شدن توسط ۳ گونه اول، وجود شكاف تقریباً سیاه رنگی در ناحیه پهلویی قفس سینه یا شکم است که محل تخمگذاری حشرات ماده پارازیتوئیدها است. میزان پارازیتیسم گونه های دوم و سوم را ۴۵ درصد اعلام کرده اند.

د – کنترل شیمیایی

استفاده از طعمه مسموم یکی از راههای مقابله با این آفت است. معمولاً طعمه مسموم آ شده را هنگام غروب در مسیر حرکت لاروها در پخش می کنند. همچنین استفاده از محلول پاشی با سموم فسفره نظیر آندوسولفان ۳۵% به نسبت ۲ ليتر، منوکلروتو فوس به اضافه زولن به نسبت ۲+۱ لیتر و از گروه کاربامات، سم تیودیکارپ به نسبت ۱ کیلوگرم در هکتار توصیه می شود.