Aphis pomi de Geer

این آفت با تغذیه شیره گیاهی و ترشح عسلک باعث بروز خسارت در سرشاخه های جوان در اوایل بهار می شود. این شته علاوه بر درختان سیب، به درختان گلابی، به ، زالزالک، ازگیل وحشی، زبان گنجشک و گیاهان زینتی از جمله رز و اسپیره نیز حمله می کند. شته ماده بی بال، بکرزا، گلابی شکل و به طول 1.5-2 میلیمتر است. بدن به رنگ سبز روشن یا سبز متمایل به زرد و قسمت های انتهایی آن کمی تیره تر می باشد.زائده دمی انگشتی با شاخک های کوتاه که چشم ها و کورنیکول ها سیاه رنگ هستند. رنگ عمومی بدن ماده های بال دار سبز روشن ولی سر و دو حلقه آخر سینه، دم و کورنیکول ها سیاه و همچنین چشم ها نیز قرمز تیره است. شته های بال دار زنده زا و دارای سر و قفس سینه سیاه رنگ و شکم زرد و همچنین چشم ها نیز قرمز تیره است. شته های بال دار زنده زا و دارای سر و قفس سینه سیاه رنگ و شکم زرد متمایل به سبز کم رنگ، پاها و شاخکها صورتی کم رنگ، پنجه ها، قسمت عقب ساق و بندهای سوم تا ششم شاخک، کورنیکول، زائده دم و صفحات جنسی و مخرجی سیاه رنگ است.

خسارت:

انبوهی و جمعیت و خسارات این شته در نهالستان ها، درختان جوان، و پاجوش های درختان مسن سیب بیشتر بوده و غالبا در اثر تغذیه از برگ های جوان سبب تغییر شکل هایی در آن ها می شود. اگر به طور متوسط 4 برگ در روی پاجوش ها به این آفت آلوده شده باشد کنترل این آفت الزامی است. مراحل بالغ و پورگی این آفت عمدتاً در پشت برگ ها، جوانه ها و سرشاخه های جوان درختان میزبان مستقر شده و تغذیه می نمایند و ترشحات چسبنده ای نیز ایجاد می کنند. خسارت در روی درختان جوان و نهالستان ها بیشتر از درختان مسن می باشد. پیچیدگی برگ درختان آلوده در اثر فعالیت این شته در پشت برگ ها باعث کاهش رشد سطح تحتانی برگ شده و برگ ها پیچیده شده و به صورت لوله در می آیند.خسارت این شته در ایران زیاد و در تمام باغات سیب و گلابی دیده می شود.

زیست شناسی:

این حشره زمستان را بصورت تخم در روی پاجوش های اطراف تنه درختان سیب، گلابی و سایر گیاهان میزبان بسر می برد. در بهار پس از مساعد شدن شرایط محیطی، مصادف با باز شدن جوانه های برگی تخم ها باز و پوره های سن یک ( شته موسس) از پوسته خارج می شوند.پوره ها پس از خروج از تخم به سمت جوانه ها، برگ های تازه باز شده و شکوفه ها حرکت می کنند و پس از استقرار شروع به تغذیه از شیره گیاهی می کنند. تا وقتی که جوانه ها کاملا باز نشده اند از قسمت سبز جوانه ها که از پوشش قهوه ای رنگ بیرون زده است ( اصطلاحاً به مرحله نوک سبز بین باغداران معروف است) تغذیه می کنند ولی در مرحله بعدی روی برگها، شکوفه ها و حتی دمگل متمرکز شده و از شیره گیاهی به شدت تغذیه می کنند. شته هایی که از تخم زمستانه خارج می شوند ماده های بکرزا بی بال ( موسس) بوده و به صورت زنده زا زاد و ولد می کنند. شته های موسس به فاصله دو هفته پس از خروج از تخم قادر به تولید مثل بودهو دوره زندگی یک نسل آنها در اوایل بهار حدود 10-14 روز طول می کشد. از اواسط بهار با گرم شده هوا و طولانی شدن روز در اثر تراکم شته ها روی درختان میزبان، از شته های فونداتریژن افراد بالدار به وجود می آید که ماده های مهاجر نام دارند. وظیفه ماده های مهاجر انتشار گونه روی میزبانهای غیر آلوده است. به عبارت دیگر این ماده های بالدار بر روی درختان سیب و دانه دارهای دیگر که عمدتاً آلوده نیستند پرواز کرده و سطح انتشار گونه را توسعه می دهند. شته های بالدار می توانند در سطوح بسیار وسطعی گسترش یابند و با قرار گرفتن در مقابل جریان باد کیلومترها نقل مکان می کنند. در هر صورت این ماده های بالدار نیز همانند ماده های موسس و ماده های فونداتریژن زنده زا بوده و کمی پس از استقرار روی میزبان جدید شروع به تولید مثل می کنند. افراد جنسی در اوایل پاییز ظاهر می شوند. شته های ماده تخمگذار پس از جفتگیری، تخمهای خود را به طور انفرادی روی شاخه های جوان و پاجوشها قرار می دهند. این گونه قادر است در سال 10-16 نسل تولید کند.

روش های کنترل:

الف- دشمنان طبیعی: این شته دارای دشمنان طبیعی متعددی از جمله کفشدوزکها ( بالغ و لارو)، بالتوریها(لارو)، مگسهای سیرفیده(لارو)، لارو پشه های شکارگر و سنهای شکارگر می باشد.

ب- شیمیایی: از آنجایی که زمستانگذرانی آفت به صورت تخم روی تنه و سرشاخه درختان میزبان انجام می گیرد لذا بکارگیری روغن یا روغن پاشی در موقعی که گیاه در خواب است تاثیر خوبی در کاهش جمعیت آفت دارد. اگر در زمستان، تعداد تخم شته بر روی یک متر از شاخه میوه دهند درخت سیب از ده عدد تجاوز نماید روغن پاشی ضرورت می یابد ولی در غیر این صورت سمپاشی لازم نیست.

در اوایل بهار مصادف با باز شدن جوانه های برگی و قبل از شکوفه دهی درختان با استفاده از سموم تماسی یا سیستمیک درختان آلوده سمپاشی شود بدین منظور می توان از سموم ایمیداکلوپراید، تیودان ( آندوسولفان 35%)، دیمتوآت، دیازینون 40% به میزان 2 در هزار استفاده کرد.